Đức vua Lê Đại Hành thụy hiệu là Đại Hành Hoàng đế tên húy là Lê Hoàn, sinh giờ dần ngày 10/08/941 tức rằm tháng bảy năm Tân Sửu ở Xuân Lập, Thọ Xuân, Thanh Hóa. Ngài được vua Đinh Tiên Hoàng giao chức Thập đạo tướng quân chỉ huy 10 đạo quân của quân dân Đại Cồ Việt. 

Tháng 10 năm 979 vua Đinh Tiên Hoàng bị Đỗ Thích sát hại, Vệ Vương Đinh Toàn mới 6 tuổi lên ngôi, nhân cơ hội đó nhà Tống cho quân sang xâm lược nước ta. Trước tình hình đất nước bị lâm nguy, đặt lợi ích dân tộc lên trên hết, Thái hậu Dương Vân Nga cùng các tướng soái đã tôn Ngài lên làm vua, lấy liên hiệu là Đại Hành Hoàng đế. 

Tháng 7 năm 980 vua Tống phong cho Hầu Nhân Bảo làm tổng chỉ huy chia thành 2 đường thủy bộ cùng tiến về cửa sông Bạch Đằng từ đó đánh chiếm Tây Kết làm bàn đạp tấn công kinh thành Hoa Lư.

Đức vua Lê Đại Hành trực tiếp cầm quân ra trận. Trong 92 ngày đêm từ tháng Chạp năm Canh Thìn đến cuối mùa xuân năm Tân Tỵ, Ngài đã trực tiếp chỉ huy 6 trận đánh lớn. Trận quyết chiến trên sông Bạch Đằng vào đúng ngày 28 tháng 4 năm 981. Lê Đại Hành đã tái tạo trận địa cọc của Ngô Quyền, rồi khôn khéo dùng kế trá hàng, chém chết chủ tướng Hầu Nhân Bảo, tiêu diệt hoàn toàn quân Tống, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Tống lần thứ nhất giữ yên độc lập cho Đại Cồ Việt.